مقررات ملی ساختمان به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین اسناد فنی و حقوقی کشور، چارچوب طراحی، نظارت و اجرای ساختمان‌ها را تعیین می‌کند. در این میان، مبحث چهاردهم با موضوع تأسیسات مکانیکی نقش ویژه‌ای دارد؛ چرا که مستقیماً با ایمنی، آسایش و بهره‌وری ساختمان‌ها در ارتباط است. ویرایش جدید این مبحث که در سال ۱۳۹۶ منتشر شده، تغییرات مهمی را در حوزه‌هایی چون تهویه، لوله‌کشی، تجهیزات گرمایشی و سرمایشی و الزامات ایمنی به همراه داشته است.
شناخت دقیق این تغییرات برای مهندسان، ناظران و فعالان صنعت ساختمان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا اجرای صحیح آن‌ها نه‌تنها کیفیت ساختمان را تضمین می‌کند، بلکه از بروز مشکلات فنی و مخاطرات ایمنی در آینده جلوگیری خواهد کرد. در ادامه، نگاهی کلی به مهم‌ترین تغییرات ویرایش ۱۳۹۶ مبحث چهاردهم خواهیم داشت.
۱. فصل اول
- بند مربوط به حاکم بودن احکام قانونی «قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آیین‌نامه اجرایی آن» و مبحث دوم مقررات ملی ساختمان «نظامات اداری» بر الزامات مقرر در مبحث چهاردهم اضافه شده است.
- نگهداری تاسیسات به مبحث بیست‌ودوم مقررات ملی ساختمان ارجاع شده است.
۲. فصل دوم
- تعاریف جدید اضافه شده و تعدادی از تعاریف موجود اصلاح شده است.
۳. فصل سوم
- الزامات تخلیه چگالیده دستگاه‌های گرمایی چگالشی با سوخت مایع یا گاز اضافه شده است.
- لزوم تأمین هوا و کنترل دمای فضاهای محل سکونت یا کار انسان اضافه شده است.
۴. فصل چهارم
- فاصله بازشوهای ورود هوا از معابر اصلاح شده و امکان باز شدن هوا به پاسیو، تحت شرایطی، مجاز شناخته شده است.
- دوش، سالن آرایشگاه‌های زنان و مکان‌های ویژه سیگار کشیدن در فضاهای عمومی به فضاهایی که هوای آن‌ها نباید بازگردانی شود، اضافه شده است.
- مقادیر هوای ورودی از بیرون، هوای تخلیه فضاهای مختلف و غلظت مونوکسیدکربن در تهویه پارکینگ‌ها بازنگری شده است.
۵. فصل پنجم
- الزامات تخلیه هوای خشکشویی و آشپزخانه‌های تجاری اصلاح شده است.
- الزامات سیستم‌های بازیافت انرژی در سیستم‌های تخلیه هوا اضافه شده است.
۶. فصل ششم
- الزامات مربوط به پلنوم هوا بازنگری و به‌روز شده است.
- استانداردهای ساخت کانال‌های فلزی و غیرفلزی مشخص شده است.
- الزامات صافی‌های هوا اضافه شده است.
- الزامات سیستم‌های آشکارساز دود اضافه شده است.
- استاندارد عایق‌کاری داخل کانال و درج مشخصات روی عایق کانال اضافه شده است.
۷. فصل هفتم
- آبگرمکن از فصل هشتم به این فصل منتقل شده و جدول استاندارد انواع آبگرمکن اضافه شده است.
- استانداردهای دیگ‌ها و پکیج‌های چگالشی اضافه شده است.
- الزامات سیستم‌های کنترل دیگ‌ها به استاندارد ساخت ارجاع داده شده است.
- الزام در نظر گرفتن بارهای ناشی از زمین‌لرزه در طراحی و اجرای سیستم مهار دستگاه به سازه ساختمان اضافه شده است.
- الزام نصب سنسور جریان آب روی دیگ‌های نوع کویلی و Water Tube اضافه شده است.
۸. فصل هشتم
- گرم‌کننده‌های تابشی و برج خنک‌کن به مبحث اضافه شده است.
- الزامات تجهیزات رانده‌شده توسط موتور و توربین گاز اضافه شده است.
- نصب بخاری گازی بدون دودکش در واحدهای مسکونی ممنوع شده است.
- استاندارد کوره هوای گرم کانالی با گرم‌کن برقی اضافه شده است.
۹. فصل نهم
- این فصل بر مبنای استانداردهای معتبر بازنگری و به‌روز شده است.
۱۰. فصل دهم
- استانداردهای لوله‌ها و فیتینگ‌ها به‌روز شده است.
- الزامات نصب لوله‌های دفنی به‌روز شده است.
- در مورد عایق لوله، با توجه به احتمال یکسان نبودن الزامات مباحث چهاردهم و نوزدهم، الزامات سخت‌گیرانه‌تر معیار قرار داده شده است.
- لوله‌کشی گرمایش کفی اضافه شده است.
- لزوم در نظر گرفتن نیروهای ناشی از زلزله به الزامات طراحی بست‌ها و تکیه‌گاه‌های لوله‌ها اضافه شده است.
۱۱. فصل یازدهم
- لزوم در نظر گرفتن نیروهای ناشی از زلزله به الزامات طراحی بست‌ها و تکیه‌گاه‌های دودکش قائم و لوله رابط آن اضافه شده است.
- لزوم رعایت حداقل فاصله ۳ متر بین حریم ملک و دهانه خروجی دودکش به الزامات اضافه شده است.
- رعایت حداقل ارتفاع دودکش به مقدار ۱۵۰۰ میلی‌متر بالاتر از بلندترین طوقه خروج دود مرتبط اضافه شده است.
- الزامات دودکش فلزی در داخل ساختمان اصلاح شده است.
- الزامات دودکش‌های بویلرهای چگالشی اضافه شده است.
- الزامات عبور لوله رابط دودکش از دیوارها و تیغه‌های ساخته‌شده از مصالح سوختنی اضافه شده است.
۱۲. فصل دوازدهم
- این فصل با توجه به استانداردهای معتبر بازنگری و به‌روز شده است.
- الزامات نصب مخازن سوخت در داخل ساختمان کامل‌تر شده است.
- الزامات سیستم گرم‌کن سوخت تکمیل شده است.
- سیستم دیداری و شنیداری کنترل سطح مایع در مخازن سوخت اضافه شده است.
۱۳. فصل سیزدهم
- مبردهای جدید اضافه شده است.
- تعویض هوای موتورخانه تبرید به‌روز شده است.
- طراحی سیستم لوله‌کشی بر مبنای استانداردهای معتبر الزامی شده است.
- در قسمت اجرای لوله‌کشی، محدودیت موقعیت لوله‌ها دقیق‌تر مشخص شده است.
۱۴. فصل چهاردهم
- این فصل با عنوان سیستم‌های خورشیدی اضافه شده است.
۱۵. فصل پانزدهم
- کاهش فاصله مجاز که در فصل چهاردهم آمده بود، به فصل پانزدهم منتقل شده است.
۱۶. پیوست
- جداول روز درجه حذف و پیوست شماره یک به استانداردهای مرجع اختصاص یافته است.