طراحی، ساخت و بهره‌برداری از ساختمان‌ها طی دهه‌های اخیر به‌طور چشم‌گیری دستخوش تغییر شده است. در این مسیر، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین تحولات، ظهور فناوری BIM بوده است؛ مفهومی که شاید در نگاه اول تنها یک ابزار طراحی به نظر برسد، اما در واقع یک زبان مشترک، یک بستر داده‌محور و یک تغییر بنیادین در تفکر مهندسی است.
BIM دقیقاً چیست؟
BIM مخفف مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) است. این فناوری، بر خلاف طراحی‌های سنتی دوبعدی، به ایجاد مدل‌های دیجیتال سه‌بعدی از ساختمان‌ها می‌پردازد که نه‌تنها شکل و فرم اجزای ساختمان را نشان می‌دهند، بلکه حاوی اطلاعات دقیق فنی و عملکردی درباره هر بخش هستند.
برای مثال، وقتی در یک مدل BIM لوله‌ای طراحی می‌شود، اطلاعاتی مانند نوع متریال، قطر، فشار قابل تحمل، نحوه نصب، زمان نگهداری و حتی قیمت آن نیز در مدل ثبت می‌شود. به همین دلیل است که گفته می‌شود BIM نه فقط یک نقشه، بلکه یک «مدل اطلاعاتی» است.
BIM چه تفاوتی با طراحی سنتی دارد؟
در روش‌های سنتی، نقشه‌ها به‌صورت جداگانه توسط مهندسان مختلف (معماری، سازه، تأسیسات، برق و...) تهیه می‌شدند و این موضوع به‌راحتی باعث تداخل، اشتباه، دوباره‌کاری و حتی شکست در اجرا می‌شد اما در BIM، همه اجزای پروژه در یک مدل واحد طراحی و نگهداری می‌شوند، یعنی:
- معمار، سازه و تأسیسات با یکدیگر در یک فضای مشترک کار می‌کنند،
- تغییرات در یک بخش، بلافاصله در تمام بخش‌های مرتبط اعمال و به‌روزرسانی می‌شود،
- تعارض‌ها و اشکالات اجرایی در همان مراحل اولیه طراحی شناسایی و اصلاح می‌شوند.
چرا BIM برای تأسیسات حیاتی است؟
بخش تأسیسات مکانیکی و الکتریکی یکی از پیچیده‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های ساختمان است. لوله‌کشی‌ها، کانال‌کشی، کابل‌ها، تجهیزات مکانیکی و الکتریکی باید با دقت بالا طراحی شوند تا هم عملکرد مطلوب داشته باشند و هم با سایر اجزای ساختمان تداخل نداشته باشند.
استفاده از BIM در طراحی تأسیسات باعث می‌شود:
- مسیر لوله‌ها و تجهیزات پیش از اجرا به‌صورت سه‌بعدی و دقیق مشخص شود،
- تداخل لوله‌ها با سازه یا سیستم برق در مرحله طراحی برطرف شود،
- برآورد مصالح و تجهیزات با دقت بالا انجام شود،
- ارتباط و هماهنگی میان تیم‌های طراحی و اجرایی بسیار ساده‌تر و مؤثرتر باشد،
- نگهداری و تعمیرات در سال‌های آتی آسان‌تر و برنامه‌ریزی‌شده‌تر صورت گیرد.
BIM فقط برای طراحی نیست
یکی از بزرگ‌ترین مزایای BIM این است که مدل آن در تمام طول عمر پروژه قابل استفاده است؛ از مرحله طراحی و ساخت گرفته تا بهره‌برداری، تعمیرات، بازسازی و حتی تخریب.
برای مثال، در یک پروژه بیمارستانی، پس از گذشت ۱۰ سال اگر بخواهند بخشی از لوله‌کشی را تغییر دهند، مهندسان می‌توانند با مراجعه به مدل BIM، دقیقاً ببینند که لوله موردنظر کجا قرار دارد، از چه جنسی است، به چه تجهیزاتی متصل است و چه مسیرهایی را طی کرده است.
بیشتر بخوانید: مدل‌سازی اطلاعات ساختمان به زبان ساده
ورود سوپرپایپ کد۵: طراحی تأسیسات، دقیق‌تر از همیشه
با درک اهمیت این فناوری، سوپرپایپ به عنوان یکی از پیشگامان صنعت تأسیسات، نرم‌افزار سوپرپایپ کد5 را با تکیه بر فناوری BIM توسعه داده است. این نرم‌افزار به مهندسان کمک می‌کند تا:
- طراحی سیستم‌های لوله‌کشی را با دقت بالا و خطای نزدیک به صفر انجام دهند،
- از تصمیم‌گیری سریع‌تر و مستندتر در طراحی بهره‌مند شوند،
- تداخل‌ها و مشکلات نصب در پروژه‌های واقعی را پیش از اجرا شناسایی کنند،
- و از همه مهم‌تر، با دیگر تیم‌های معماری، سازه و برق هماهنگ و هم‌زبان باشند.
چرا استفاده از سوپرپایپ کد5 به نفع پروژه شماست؟
در پروژه‌های بزرگ، هر اشتباه در طراحی می‌تواند منجر به صرف هزینه و زمان هنگفتی شود. سوپرپایپ کد۵ به‌عنوان ابزاری تخصصی برای طراحی سیستم‌های تأسیسات مکانیکی، تضمین می‌کند که طرح نهایی هم با استانداردهای فنی سازگار باشد و هم قابل اجرا در میدان.
از آنجا که نرم‌افزار بر مبنای BIM توسعه داده شده، می‌توان آن را به‌سادگی در کنار سایر نرم‌افزارهای طراحی معماری و سازه (مثل Revit یا ArchiCAD) استفاده کرد و یک مدل یکپارچه و دقیق از پروژه در اختیار داشت.
انتخاب امروز برای پروژه‌های فردا
فناوری BIM دیگر یک انتخاب نیست، بلکه نیاز امروز و استاندارد فردای ساختمان‌سازی است. با استفاده از نرم‌افزار سوپرپایپ کد۵، مهندسان تأسیسات می‌توانند با دقت، سرعت و اطمینان بیشتری طراحی کنند، از دوباره‌کاری‌ها جلوگیری کنند و یکپارچگی پروژه را تضمین کنند.
اگر هنوز با این نرم‌افزار کار نکرده‌اید، همین حالا زمان آشنایی با آن است؛ چون آینده تأسیسات بدون BIM تعریف نخواهد شد. در مقالات آتی بیشتر درباره ویژگی‌ها و کاربردهای سوپرپایپ کد5 برای شما خواهیم نوشت.
بیشتر بخوانید: سوپرپایپ کد۵؛ ابزاری نوآورانه برای طراحی تاسیسات